Nozie Masterclass: wifi en smarthome

Hey {{ first_name }} 👋,

Je drukt op je telefoon, maar je slimme lamp reageert pas na 5 seconden. Je deurbel stuurt geen melding. Je Google Nest zegt "sorry, er ging iets mis".

Herkenbaar? Dan ligt het waarschijnlijk aan je netwerk. Wifi lijkt de voor de hand liggende keuze voor smarthome - je hebt het toch al in huis. Maar wifi is eigenlijk ontworpen voor computers en smartphones, niet voor tientallen kleine apparaatjes die constant verbonden moeten blijven.

Er bestaan betere alternatieven, maar ook simpele manieren om je wifi te verbeteren. Dit en meer in deze Nozie Masterclass.

Duik er maar in 👇

Het probleem begint al bij de basis. Wifi is ontworpen voor apparaten die veel data verbruiken: laptops die video's streamen, smartphones die foto's uploaden. Smarthome-apparaten doen het tegenovergestelde - ze versturen kleine berichtjes zoals "lamp aan" of "beweging gedetecteerd".

Voor die kleine berichtjes is wifi eigenlijk veel te zwaar. Het is alsof je een vrachtwagen gebruikt om een brievenbus te legen. Het werkt, maar het is niet efficiënt.

Daarnaast hebben smarthome-fabrikanten een probleem: ze moeten goedkoop produceren. Een slimme stekker van 15 euro kan geen premium wifi-chip krijgen zoals in je smartphone van 800 euro. Het resultaat is dat deze apparaten zwakkere antennes hebben en sneller verbindingsproblemen krijgen.

De meeste budget smarthome-apparaten gebruiken alleen 2,4 GHz wifi. Dit heeft een goede reden - 2,4 GHz reikt verder en dringt beter door muren heen dan 5 GHz. Maar het betekent ook dat al je slimme apparaten om dezelfde frequentieruimte vechten.

Stel je voor dat je een snelweg hebt met drie rijstroken. 5 GHz wifi is een brede, rustige snelweg waar alleen je laptop en smartphone rijden. 2,4 GHz is een smalle landweg waar alle smarthome-apparaten, streamingdevices, Bluetooth-apparaten en de wifi van je buren doorheen moeten.

Vanaf ongeveer 15-20 smarthome-apparaten op hetzelfde 2,4 GHz netwerk begin je vertraging te merken. Commands komen langzamer aan, apparaten gaan soms offline, en automatiseringen werken niet altijd.

De eerste stap is je smartphone en laptop over te zetten naar 5 GHz. Dit ontlast je 2,4 GHz netwerk voor de apparaten die het echt nodig hebben. In je wifi-instellingen zie je vaak twee netwerken: [Naam]_5G en [Naam]_2.4G. Verbind je belangrijkste apparaten met het 5G netwerk. Tegenwoordig zijn er ook veel routers die beide signalen in één netwerk uitzenden, dit werkt (vaak) ook goed, maar ook hier zijn er aandachtspunten.

Voordat je nieuwe apparatuur koopt, kun je veel verbeteren met je huidige router. De positie van je router maakt een enorm verschil. Wifi-signalen verspreiden zich in alle richtingen vanaf je router, maar muren, metaal en zelfs grote planten verzwakken het signaal.

Zet je router centraal in huis, bij voorkeur op de eerste verdieping als je een huis met meerdere lagen hebt. Vermijd kasten, tv-meubels en andere obstakels. Een router die vrij staat op een plank presteert vaak 30-50% beter dan een router die verstopt staat.

In je router-instellingen kun je het wifi-kanaal handmatig instellen. Voor 2,4 GHz zijn kanaal 1, 6 en 11 het beste omdat ze elkaar niet overlappen. Download een wifi-analyzer app zoals WiFi Analyzer om te zien welke kanalen druk zijn in jouw buurt, en kies het minst drukke kanaal.

Loop door je huis met deze app om wifi-zwakke plekken te identificeren. Vaak zijn dit precies de plekken waar je smarthome-apparaten problemen hebben. Soms helpt het al om een slimme schakelaar 50 centimeter te verplaatsen.

Een mesh-systeem bestaat uit meerdere wifi-punten die samenwerken als één netwerk. Voor smarthome is dit vaak beter dan één sterke router, omdat smarthome-apparaten een voorkeur hebben voor een stabiel, matig signaal boven een sterk signaal dat soms wegvalt.

Je hebt mesh nodig als smarthome-apparaten niet in alle kamers betrouwbaar werken, als je een groot huis hebt, of als je dikke muren hebt die het wifi-signaal blokkeren. Moderne mesh-systemen zoals Deco, Orbi of de mesh-oplossingen van je provider zijn specifiek ontworpen voor huizen met veel verbonden apparaten. Wil je betaalbaar beginnen, check dan dit dit model mesh router eens.

Veel providers bieden tegenwoordig gratis mesh-punten aan, als je aangeeft dat je wifi-problemen hebt. Het is altijd de moeite waard om te vragen naar een gratis upgrade of extra accesspoints.

Wifi is niet het enige protocol voor smarthome. Er zijn alternatieven die specifiek ontworpen zijn voor kleine, batterijvriendelijke apparaten die jarenlang moeten werken zonder onderhoud.

Zigbee en Z-Wave zijn lokale protocollen die hun eigen mesh-netwerk maken in je huis. Het grote verschil met wifi is dat commands niet via internet hoeven. Als je "lamp aan" zegt, gaat dat commando rechtstreeks van je hub naar de lamp, zonder omweg via de cloud.

Dit heeft grote voordelen: het werkt ook als je internet uitvalt, het is veel sneller, en het belast je wifi-netwerk niet. Je hebt wel een aparte hub nodig, zoals de Philips Hue Bridge voor Zigbee.

Voor beginners is wifi nog steeds het makkelijkst omdat je geen extra hardware nodig hebt. Maar als je regelmatig problemen hebt of meer dan 20 smarthome-apparaten wilt, zijn Zigbee of Z-Wave vaak betrouwbaarder. Veel mensen combineren uiteindelijk beide: wifi voor camera's en speakers, Zigbee voor lampen en sensoren.

Niet alle smarthome-apparaten zijn hetzelfde. Goedkope apparaten onder de 20 euro hebben vaak zwakke wifi-chips en moeten dicht bij je router staan. Premium merken zoals Philips Hue en Google Nest investeren meer in goede antennes en kunnen verder van je router staan.

Plaats geen wifi-apparaten in metalen kasten, naast de magnetron, of direct naast je router. Metaal blokkeert signalen, microgolven verstoren 2,4 GHz, en te dichtbij kan ook problemen geven door overbelasting.

Houd je firmware up-to-date. Zowel je router als je smarthome-apparaten krijgen regelmatig updates die verbindingsproblemen oplossen. Zet automatische updates aan waar mogelijk.

Wifi is handig voor smarthome, maar heeft beperkingen. Voor kleine setups werkt wifi prima als je de router goed positioneert en je netwerk optimaliseert. Voor grotere installaties of als je regelmatig problemen hebt, zijn lokale protocollen zoals Zigbee vaak betrouwbaarder.

Het mooie is dat je niet alles in één keer hoeft te vervangen. Je kunt beginnen met wifi-optimalisatie, later een mesh-systeem toevoegen, en voor nieuwe aankopen overwegen om Zigbee- of Matter apparaten te kiezen.

Een smarthome hoeft niet perfect te zijn om bruikbaar te zijn. Zelfs als het 90% van de tijd werkt, is het nog steeds veel handiger dan handmatige schakelaars.